Για πολλούς από εμάς η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας φαντάζει ένα δύσκολο εγχείρημα.
Κάποιοι ήμασταν από αυτούς τους «τυχερούς» οι οποίοι θεωρούμασταν «καλοί στις γλώσσες».
Ωστόσο μπορούμε να θυμηθούμε κάποιους συμμαθητές μας που «πάγωναν» στην ιδέα να μιλήσουν μία άλλη γλώσσα εκτός από τη μητρική τους στην τάξη του σχολείου.
Οι καθηγητές και οι καθηγήτριες, από την άλλη πλευρά, έλεγαν για αυτά τα παιδιά που δυσκολεύονται με την εκμάθηση των ξένων γλωσσών ότι απλώς «δεν έχουν το χάρισμα».
Ποιο είναι αυτό το μαγικό «χάρισμα» που κάποιοι τυχεροί έχουν και κάποιοι άλλοι όχι; Και όσοι από εμάς δεν είμαστε «τυχεροί» είμαστε καταδικασμένοι να μην μάθουμε ποτέ ξένες γλώσσες ;
Well… ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για επιστήμη.
Η «έκθεση» στη γλώσσα
Ας μεταφερθούμε πίσω στην δεκαετία του ‘60 όπου ο Νοam Chomsky παρουσίασε μια άκρως ριζοσπαστική ιδέα σχετικά με τις γλώσσες, γνωστή ως «Language Acquisition Device» (Μηχανισμός Γλωσσικής Κατάκτησης LAD). Διατεινόταν, δηλαδή, ότι τα παιδιά έχουν μία έμφυτη καθολική γραμματική που τα κάνει ικανά να μάθουν οποιαδήποτε γλώσσα. Με απλά λόγια, το να μαθαίνει κάποιος αρχικά την πρώτη γλώσσα είναι εύκολο επειδή είναι προγραμματισμένος και προορισμένος από τη φύση του να μιλήσει.
Πολλοί ερευνητές συμμερίζονται αυτή τη θεωρία και προχωρούν ένα βήμα παραπέρα λέγοντας πως πιθανώς αυτός ο μηχανισμός να υπάρχει, αν και σε κάποιους από εμάς λειτουργεί με ελαφρώς διαφορετικό τρόπο.
Κάποιοι ερευνητές εστίασαν την έρευνά τους στην εκμάθηση λεξιλογίου και γραμματικής σε μαθητές που μιλούσαν Αγγλικά και Ισπανικά ως πρώτες γλώσσες. Τα ευρήματά τους έδειξαν ότι δημιούργησαν ξεχωριστά εργαλεία και μεθόδους προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της εκάστοτε γλώσσας που μάθαιναν. Η έρευνα αυτή βασίστηκε σε παιδιά που βρίσκονται στα Αμερικάνικα σχολεία, στα οποία τα Αγγλικά και τα Ισπανικά είναι ευρέως διαδεδομένα. Έτσι, λοιπόν, οι ερευνητές βρήκαν ότι τα Αγγλικά των παιδιών βελτιώνονταν – λόγω του ότι βρίσκονταν σε ένα περιβάλλον που κυριαρχούσαν τα Αγγλικά – ενώ τα Ισπανικά τους χειροτέρευαν σταδιακά.
Αυτό μας δείχνει ότι οι μαθητές δεν κατέχουν μόνο ?μία καθολική γραμματική που περιλαμβάνει τους κανόνες της κάθε γλώσσας που μαθαίνουν αλλά πολλές «γραμματικές» προκειμένου να ανταποκριθούν σε κάθε γλωσσική «πρόκληση» αρκεί να εκτίθεται συχνά στη γλώσσα που μαθαίνει.
Αν στο περιβάλλον ενός ατόμου που η μητρική του είναι τα Ελληνικά και για μία με δύο φορές την εβδομάδα μαθαίνει στο πλαίσιο του σχολείου Γερμανικά χωρίς όμως να έχει μέσα στην εβδομάδα επιπρόσθετα ερεθίσματα της συγκεκριμένης γλώσσας καθημερινά, παρά μόνο τα Ελληνικά, οι πιθανότητες να μιλάει τόσο σωστά Γερμανικά όσο Ελληνικά, είναι ελάχιστες.
Οι δίγλωσσοι επίσης έχουν το πλεονέκτημα να λαμβάνουν ερεθίσματα από δύο γλώσσες καθημερινά. Δεν είναι κάποιο ιδιαίτερο χάρισμα που κάποιοι άνθρωποι τυχαίνει να έχουν. Δεν έχει κάτι το διαφορετικό ο εγκέφαλός τους από εμάς. Απλώς το γλωσσικό τους περιβάλλον καθημερινά «αφυπνίζει» δύο διαφορετικές γραμματικές και έτσι το άτομο – ασυνείδητα- δημιουργεί νέα γλωσσολογικά εργαλεία για να κατανοήσει έννοιες, να μιμηθεί φθόγγους, επιτονισμούς, προφορές και ας μην γνωρίζει π.χ. τι είναι το αντικείμενο ή το κατηγορούμενο.
Αυτά τα ευρήματα έχουν ενδιαφέρον γιατί αποκαλύπτουν τη μαγεία του εγκεφάλου να ανακαλεί στοιχεία , μοναδικά για καθεμιά από τις γλώσσες που μαθαίνει το άτομο, είτε είναι η πρώτη γλώσσα που μαθαίνει, είτε η δεύτερη ή ακόμα και η εικοστή. Αρκεί να υπάρχει ισχυρή αλληλεπίδραση με το γλωσσικό περιβάλλον.
Βάζοντας, λοιπόν, στην εξίσωση, ότι ο καθένας από εμάς έχει τη δυνατότητα χάρη στον ανθρώπινο εγκέφαλο να μάθει όσες γλώσσες θέλει, τότε δεν υπάρχει κανένας λόγος να μιλάμε για «χαρισματικούς ανθρώπους με έφεση στις γλώσσες» και «άτυχους που δεν έχουν το φυσικό ταλέντο». Όλοι ανεξάρτητα από την επιστημονική ή μη κατάρτιση και ηλικία, μπορούμε να μάθουμε πετυχημένα όσες γλώσσες θέλουμε.
Just input? Άρα μιλάμε απλώς για μία «εισαγωγή δεδομένων στον εγκέφαλο»;
Ο γλωσσολόγος Stephen Krashen βάζει και αυτός το λιθαράκι του στην αρχική θεωρία του Chomsky περί Language Acquisition Device (LAD) και πιστεύει ακράδαντα ότι όλοι οι άνθρωποι προσλαμβάνουμε τη γλώσσα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο αρκεί να μαθαίνουμε τη γλώσσα σε ένα πλαίσιο που δεν μας αγχώνει. Όταν έχουμε κίνητρο, αυτοπεποίθηση, και δεν υπάρχει στρες τότε η γλωσσική πληροφορία προσλαμβάνεται από το LAD. Ο Krashen επισημαίνει ότι για να γίνει η πρόσληψη από το LAD του εγκεφάλου, επιτυχώς, θα πρέπει η πληροφορία να είναι κατανοητή. Τότε και μόνο τότε το άτομο θα «ξεκλειδώσει» όλα εκείνα τα τμήματα του εγκεφάλου που συνεργάζονται αρμονικά για να εκφωνηθεί ανθρώπινος λόγος.
Είμαστε όλοι ίδιοι, αλλά τόσο διαφορετικοί…
Πώς όμως ενώ έχουμε όλοι τις ίδιες ικανότητες σε ό,τι αφορά τουλάχιστον την κατάκτηση μιας γλώσσας και που μπορεί το σχολικό μας περιβάλλον να μας δίνει κίνητρο, να μας κάνει να νιώθουμε ασφαλείς, να μην κατανοούμε την πληροφορία;
Ναι μεν ένας είναι ο εγκέφαλος αλλά η ξεχωριστή ψυχοσύνθεση του κάθε ατόμου επηρεάζει όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης ζωής και στη συγκεκριμένη περίπτωση ακόμα και τον τρόπο που ο καθένας αντιλαμβάνεται και επεξεργάζεται το μάθημα.
Ο Howard Gardner ήταν ο πρώτος που εντόπισε τις πολλαπλές νοημοσύνες του ανθρώπου και πόσο σημαντικό είναι ο εκπαιδευτικός όχι μόνο να είναι γνώστης αυτής αλλά να προσαρμόζει το μάθημα του βάσει του ξεχωριστού Μαθησιακού Προφίλ του μαθητή/σπουδαστή αλλά και να αντιπροτείνει μεθόδους διαβάσματος που θα του ταιριάζουν.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ: https://eurolingua.edu.gr/to-paidi-moy-einai-kakos-ma8hths-ti-na-kanw/
Άρα διώχνουμε τον φόβο που έχουμε μπροστά στην εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας και επιλέγουμε όποια γλώσσα θέλουμε! Οι πιθανότητες να την κατακτήσουμε είναι αναρίθμητες τώρα που ξέρουμε ότι η πολυγλωσσία δεν βασίζεται στα «χαρίσματα» κάποιων εκλεκτών μαθητών αλλά χάρη στους πολύπλοκους μηχανισμούς του εγκεφάλου μας και το κατάλληλο μαθησιακό περιβάλλον!
Kέντρα Ξένων Γλωσσών Εurolingua
“Πάντα ένα βήμα μπροστά στην Ξενό γλωσση εκπαίδευση”
Kεντρικό: Εθνικής Αντιστάσεως 59, Κόρινθος
Tηλέφωνο: 27410 28 861
Υποκατάστημα: Πυλαρινού 7, Κόρινθος
Tηλέφωνο: 27410 24 672
Χριστίνα Φραγκουλοπούλου
Ιδιοκτήτρια και Διευθύντρια
Κέντρων Ξένων Γλωσσών Eurolingua
Πηγές:
‘ You too could be multilingual – it’s just about unlocking the skills inside’ | The Conversation Stephen Krashen on language acquisition: https://www.youtube.com/watch?v=NiTsduRreug
